De laatste zomers is het hier in ons Belgenlandje al heel erg warm geweest. We hebben heel wat zomerse (meer dan 25°C) en zelfs tropische (meer dan 30°C) dagen te verduren gekregen. Ik zeg verduren, wat verdragen of doorstaan wil zeggen en dus wel negatief klinkt, want zo’n dagen zijn geen cadeaus op de boerderij. Dieren kunnen niet tegen hitte – ik schreef enkele jaren terug reeds over hittestress bij koeien en vorig jaar over hittedagen op de boerderij. Voor de mens is hitte eigenlijk ook niet aangenaam, en zeker niet als we er in moeten werken. Maar de laatste jaren moesten we al heel wat hitte ondergaan want we kregen meerdere hittegolven in België. Ik zet ze eens op een rij.
Eerst geef ik nog de definitie van een hittegolf mee. We spreken van een hittegolf wanneer er vijf opeenvolgende dagen van meer dan 25°C zijn (zomerse dagen), waarvan ten minste drie dagen boven de 30°C (hittedagen). Volgens het KMI (Koninklijk Meteorologisch Instituut) van België werden er sinds 1954 volgende hittegolven in ons land vastgesteld (in Ukkel).
Wat vooral opvalt, is dat er de laatste vijf jaar al elke zomer een hittegolf is geweest. Vorig jaar zelfs twee en dit jaar uiteindelijk drie! (Update september 2019) Vorig jaar duurden ze wel langer: eens 15 en eens 10 dagen. Dit jaar kortere hittegolven, maar wel extreme want eind juli werd het maximum dagrecord ooit in België gemeten, verpulverd: bijna 40 °C in Ukkel!
Aangezien ik graag foto’s neem, kan ik eens kijken wat ik op die dagen tijdens de hittegolven allemaal deed. Een flashback naar enkele jaren terug… Een flashback naar de hittedagen van deze zomer… Een flashback ook naar eerdere berichten of foto’s…
30 juni tot 5 juli 2015
Tijdens de eerste dagen van de hittegolf van 2015 was ik volop aan het werk tussen de koeien. De laatste koeien hun staarten werden geschoren. Ik schreef ook het blogbericht over hittestress.
Vanaf 2 juli vertrok ik op vijfdaagse met m’n zus en nichten naar Londen – dat doen we in november opnieuw! Enkele foto’s daarvan deelde ik met jullie in het bericht London. Ook daar was het heet – al zagen we nog bleek! Het was wel leuk in dit weer eens toerist te mogen zijn!
23 tot 27 augustus 2016
Tijdens de hittegolf eind augustus 2016 waren we hier thuis volop de vierkantshoeve aan het verven. Dat is op zich al een heel karwei, maar in deze weersomstandigheden nog een veel grotere uitdaging. Ik schreef erover in Zomer 2016 avonturen.
Opnieuw was het zowel voor ons als zeker voor de koeien afzien. Ik toonde met een fotocollage in Toch nog… hoe wij en onze koeien puffen en zweten, alsook hoe we onszelf en hen afkoelen. Tijdens die hittegolf maakte ik het filmpje Hittestress bij koeien.
18 tot 22 juni 2017
De hittegolf in 2017 viel enorm vroeg: net wanneer de zomer eigenlijk zou moeten beginnen. Zowel mei als juni waren enorm droog, waardoor alle teelten tegenvielen. Ik schreef daar in augustus van 2017 het bericht Boeren en het weer over.
Op 22 juni kwam een klas op boerderijbezoek. Waterspelletjes met een speenemmer waren toen nog leuker! Wie er eens op een paard wou zitten, moest ik toch ook maar één keer vragen.
13 tot 27 juli 2018
In de zomer van 2018 hadden we heel wat hittegolfdagen. We werden het zowaar gewoon, behalve die uitschieters van 36°C en meer waren er toch te veel aan. Toen zochten we afkoeling in ons zwembad of gingen we een dag naar zee. Ontspanning in zo’n weer is gewoonweg noodzakelijk! Op 21 juli ging ik met m’n Bex en Becky op de foto, omdat Bex de dag voordien één jaar was geworden!
Op 24 juli plukten we fruit in onze boomgaard. Die dagen werd er ook stro naar huis gehaald, want bij zo’n weer gaat de graanoogst snel!
29 juli tot 7 augustus 2018
In de zomer komen de nichtjes ook altijd eens op vakantie. Dat was het geval tijdens de tweede hittegolf van 2018. Ze helpen mee met voederen, melken, kalfjes drinken geven… Voor ontspanning maken we dan ook tijd: eens met de kalfjes wandelen of in het zwembad een watergevecht houden!
In deze periode schreef ik het bericht Hittedagen op de boerderij. Ik schreef over hoe de koeien reageren op zo’n hitte, wat de gevolgen zijn voor hen en hoe wij werken tijdens zo’n dagen.
23 tot 30 juni 2019
Dit jaar kregen we eind juni een eerste hittegolf over ons heen. Tijdens de langste dagen van het jaar was het bakken en braden met een warmste dag van 32,6 °C. Toen wisten we nog niet wat ons de komende weken nog te wachten stond! Het was die periode druk op de boerderij: op 24 juni haalden we een deel van de derde snede gras naar huis, in pakken of balen. Ook op 1 en 4 juli volgden nog enkele grasdagen. Eigenlijk is het deze zomer elke dag een grasdag want sinds eind mei voederen we vers gras aan onze koeien. Daarvan nam ik een foto op 30 juni. Op de warmste dagen voederen we twee maal per dag vers gras, zodat het vers en lekker blijft.
Diezelfde dag kon ik ’s avonds een prachtige foto nemen van een indrukwekkende wolkenformatie boven onze boerderij. Ik toonde die foto eerder in Our farm under a beautiful sky maar geef hem hier graag ook nog eens mee. Het betekende het einde van de eerste hittegolf van 2019.
Keep your head in the clouds
22 tot 26 juli 2019
De tweede hittegolf van de zomer van 2019 werd verschroeiend heet! We voerden nog enkele aanpassingen door op de boerderij om het de dieren zo “aangenaam” mogelijk te maken. Onze droogstaande koeien, die verblijven op de weide aan ons hof, lieten we nu ook tussen de bomen lopen – waar anders enkel de paarden zaten. Zo konden ze in de schaduw vertoeven.
Het was écht wel overleven tijdens deze hittegolf. Op de heetste dag, de 25e juli, werden in onze stal recordtemperaturen van 41,4 °C gemeten! 
Boven onze (tussen 35,5 en 37,5 °C) en hun (tussen 38 en 39 °C) lichaamstemperatuur! Het was veel te, veel te heet! We hebben tijdens de heetste dagen overdag constant water over hen verneveld om hen af te koelen. Voor de rest was het aftellen…
Ik toonde vorig jaar tijdens een hittegolf al eens een attentielijst met koeien die minder melk gaven. Er stonden tientallen koeien op, logisch. Ook nu was het niet anders. Hieronder toon ik eens de invloed van de hittegolf op hun productie volgens de lijst beëindigde melksessies. De koeien gingen van een mooie 28 liter gemiddeld naar slechts 22 liter per dag! Hiervan bekomen duurt een hele eind! Een zomer als deze is dus voor niets goed! Hopelijk wordt dit geen standaard. Want anders zullen er nog veel aanpassingen moeten gebeuren. De toekomst zal het uitwijzen.
De avonturen van een boerenmeid 
4 gedachtes over “Hittegolven in België”