De voortplanting van de koeien op ons bedrijf gebeurt nog volledig op natuurlijke wijze (anno 2016). Daarmee bedoel ik dus dat we met een stier werken. Dit is redelijk uitzonderlijk want vandaag de dag wordt er op de meeste melkveebedrijven kunstmatig geïnsemineerd. We praten al enkele maanden, jaren om over te schakelen naar KI maar door diverse redenen is het er nog niet van gekomen. Er is dus nog veel mogelijkheid tot evolutie op ons bedrijf (in 2018 kwam de evolutie, zie verder). Werken via natuurlijke dekking is iets dat al altijd zo is geweest op onze boerderij. Vroeger liep de stier gewoon tussen de koeien, nu doen we het sinds een kleine twee jaar wel anders.

De stier zit sinds 2014 in een aparte box en we brengen de koe naar hem. Het juiste tijdstip om de koe bij de stier te brengen is tijdens de staande tocht. Dit zien we doordat de koe zich door andere koeien zal laten bespringen en hierbij echt zal blijven stilstaan. Ik schreef eerder dit jaar over alle tochtsignalen die zijn waar te nemen. Wij worden ook geholpen want onze koeien dragen allemaal een pootband, waarvan één van de drie functies tochtdetectie is. Wanneer er ’s nachts een koe tochtig was, geeft de computer dit aan.

We doen de koe een touw om en stappen ermee naar de box van de stier. Nicolas kent de routine en is nog een brave stier. Hij laat ons met de koe bij hem komen. We doen het touw dan rond een spant van de strozolder, zodat we de koe, in het voorbeeld hieronder koe Maggie, goed kunnen vast houden. We staan dan aan de buitenkant van de box en wachten tot de koe gedekt is. Eerst snuffelt en likt de stier aan de koe. Hij snuift ook tochtgeuren op. Meestal gaat hij snel over naar de dekking. Wanneer hij toespringt en de koe daarna met haar rug gebogen en staart omhoog staat, is de dekking geslaagd. In de meeste gevallen is één keer genoeg, soms laten we hem nog eens toespringen. Daarna gaat de koe terug naar haar stal. Negen maanden later mogen we dan de geboorte van het kalf verwachten, en zijn we hopelijk een vaarskalfje rijker!

De koeien bevruchten via natuurlijke dekking heeft nadelen, waarvan de belangrijkste de genetica is. Met kunstmatig insemineren kan men kiezen uit meerdere stieren en dit op een manier dat de nakomelingen betere kwaliteiten zouden hebben. Een stier is en blijft ook gevaarlijk, er moet dus altijd goed opgelet worden.

Dekken met een stier heeft ook wel voordelen. Het sperma is veel geconcentreerder en sneller, waardoor de kans op slagen groter is. Het is ook wel makkelijk, zeker als de stier bij de koeien loopt. Bij ons vraagt het wel wat tijd, maar op deze manier kunnen we ook zelf kiezen of we de koe nog wel gaan laten dekken en wanneer.

UPDATE: In januari 2018 hebben we de stap naar kunstmatig insemineren gezet! Eerst met behulp van onze veeartsen, nadien deed ik het zelf. Het jongvee zit nog gewoon bij de stier maar alle koeien worden via KI bevrucht. Lees er alles over in kunstmatige inseminatie van een koe.

UPDATE: Sinds januari 2020 insemineer ik in de winter ook het jongvee. Van april tot oktober gaat het jongvee wel buiten op de weide met een stier. Doordat we veel weides hebben, kunnen we dat jongvee moeilijk binnen houden tot ze geïnsemineerd zijn. Vandaar werken we daar dus wel nog met natuurlijke dekking.