Wanneer een koe gekalfd heeft, begint ze melk te geven. Dit doet ze zo’n 350 dagen lang en daarna mag ze zo’n 45 dagen in droogstand. Om vervolgens terug te kalven en een nieuwe lactatie te beginnen. Dit vertelde ik eerder bij de berichten over koeien droogzetten en van kalf tot koe op twee jaar. Maar hoeveel melk geeft een koe op één lactatie en hoe is dit verdeeld over die 350 dagen? Ik toon het met enkele lactatiecurves van onze koeien. Enkele zeg ik want er zitten uiteraard verschillen op: niet iedereen bereikt dezelfde melkgiftpiek en de ene koe is ook persistenter dan de andere.

Op ons bedrijf zitten we aan een gemiddelde melkproductie van zo’n 9000 liter melk per jaar per koe. Omgerekend naar kg melk doen we dit maal 1,03 en zo komen we op ongeveer 9270 kg melk. Hoeveel melk koeien geven is afhankelijk van hun genetica maar ook van omgevingsfactoren: de stal waarin zij leven, het voeder dat ze te eten krijgen, de hygiëne waarmee gewerkt wordt… Het gaat hier dus eigenlijk vaak om het management dat gehanteerd wordt.

In een lactatiecurve of -grafiek wordt de melkgift in kg weergegeven ten opzichte van de lactatiedagen. Deze curve kunnen we bekijken in DairyPlan, het computerprogramma van GEA Farm Technologies, het merk van onze melkmachine. De koeien worden herkend in de carrousel via hun pootband en zo wordt hun melkgift correct opgeslagen. De melkgegevens worden ook doorgestuurd naar Ceres, het programma waarmee we ons rundveemanagement doen, via een automatische koppeling.

De eerste lactatiecurve is die van Yina, een koe met de Telstarfactor. Zij kalfde vorig jaar voor het eerst af: op 23 februari 2017. De eerste weken gaat de melk geleidelijk aan omhoog. Dit wordt mede gestimuleerd door het krachtvoer dat ze in de krachtvoerautomaten krijgen. De eerste drie weken wordt dit opgebouwd tot zo’n 4 kg voor vaarzen of eerstekalfskoeien en zo’n 6 kg voor alle andere koeien. Ze krijgen niet alles in één keer maar verspreid over de dag. Hoe dat juist in zijn werking gaat, beschreef ik in het bericht over krachtvoerautomaten.

Rond zo’n 60 lactatiedagen piekt de melkgift: de koe behaalt het hoogste productieniveau van de gehele lactatie. Bij de ene koe is dit al op dag 50, bij een andere rond dag 70. Vanaf nu zal de melkgift geleidelijk aan dalen. Hoe trager, hoe beter want we hebben liever dat een koe haar melkgift lang aanhoudt of dat de koe met andere woorden persistenter is.

Yina is het perfecte voorbeeld van een persistente koe: haar melkgift zakte echt maar beetje per beetje. We moesten haar zelfs droogzetten toen ze nog zo’n 25 kg melk per dag gaf. Ze piekte op bijna 40 kg, wat voor een eerstekalfskoe geweldig is! Tijdens haar eerste lactatie behaalde zij een schitterende productie van 11 336 kg melk op 351 lactatiedagen! Intussen heeft Yina terug gekalfd, na een droogstand van slechts 33 dagen, en geeft ze na een weekje alweer 36 kg melk per dag!

Ook Violetta, waarvan de lactatiecurve hierboven te zien is, is een topper. Ze haalde met 37 kg melk wel niet zo’n hoge melkgiftpiek als Yina maar hield het ook lang vol. Persistente koeien zien we graag want ze behalen op het eind van de lactatie sowieso een super resultaat! Violetta klokte na 333 dagen af op 9800 kg! Ook veelbelovend dus, zeker wetende dat vaarzen pieken op zo’n 70-75 % van wat ze als volwassen koe kunnen verwezenlijken!

Toppers van vorig jaar, die ik beschreef in Kalfjes worden groot, tonen dit nu aan. Zo heb ik hieronder de lactatiegrafiek van Axelle. Tijdens haar eerste lactatie haalde ze 9601 kg melk. Intussen heeft ze opnieuw gekalfd en is ze super gestart. Vandaag gaf ze op haar 41^e dag een goeie 46 kg melk, het meeste tot nu toe, maar haar piek zal het nog niet zijn!

Zo’n grafiek met meerdere lactaties is trouwens heel interessant. Met de curves van Julianne kan ik tonen hoe we het ook wel graag hebben: al goed in haar eerste lactatie en vervolgens beter. Daarom niet met een super hoge piek en ze heeft misschien ook niet heel lang aangehouden, maar dat komt omdat ze telkens snel drachtig is. Haar gemiddelde tussenkalftijd bedraagt slechts 338 dagen! Alle koeien zijn anders maar hebben allemaal wel iets te bieden.

Kleintje heeft haar vierde lactatie net afgerond. Zij haalde een mooie piek van zo’n 43 kg melk maar kon deze hoge hoeveelheden niet lang aanhouden. Omdat ze niet snel drachtig raakte, hebben we ze lang gemolken, een goeie 400 dagen. Uiteindelijk haalde ze dan wel 10 331 kg melk op haar volledige lactatie.

Om de productie van koeien goed te kunnen vergelijken, wordt trouwens gebruik gemaakt van de 305 dagen productie: bijvoorbeeld bij Yina was dit 10 109 kg melk, bij Violetta 9110, bij Axelle 8471 en bij Kleintje 8971.

UPDATE: Begin januari 2019 plaatste ik de huidige lactatiegrafieken van Yina, Axelle en Kleintje online. Lees waarom in 2019 van start met Dieuwke.