Elke zomer komt het wel eens voor: een vaars die op de weide loopt, raakt gekwetst aan een oog. We spreken van houw, dat wordt veroorzaakt door vliegen. Als je er niet op tijd bij bent, kan het dier ervan blind worden. Deze week kregen we nu echter ook te maken met vier koeien die last hadden van oogproblemen. Vliegen zijn er niet zo veel meer, dus kon dat wel de oorzaak zijn? Ik vroeg het aan de veearts en ging ook op het internet op zoek. Want ik was nog nieuwsgierig naar andere oogaandoeningen ook, aangezien er deze zomer een vaarskalfje werd geboren met een blind oog.

Een kalf dat blind wordt geboren, met één of beide ogen, komt niet vaak voor. Er wordt gesproken van lenscataract (LC). De lens van één of beide ogen ziet er troebel of wit uit en deze vertroebeling verdwijnt niet. Bij ons was het de eerste keer dat we dit zagen. Enkele jaren geleden werd er wel eens een kalf geboren met één oor: Uno. Dit was een afwijking waarvan we de oorzaak niet echt wisten.

Zo is het ook bij blind geboren kalveren. Er zijn wel gissingen naar de oorzaak maar deze zijn niet officieel bewezen, daar lopen nog onderzoeken naar. Kalveren die met één of beide ogen blind worden geboren, kunnen zich normaal wel redelijk goed redden. Ze leren de omgeving kennen met hun andere zintuigen. Ze eten ook goed en lopen meestal geen groeiachterstand op. Bij ons vaarskalf met één blind oog ondervinden we geen problemen, ze stelt het goed, net als haar goedziende leeftijdsgenoten.

Houw of pinkeye is in diergeneeskundige termen gekend als infectieuze bovine keratoconjuctivitis (IBK). Deze oogaandoening is de meest voorkomende bij volwassen runderen. Vooral dan in de zomer, want IBK wordt veroorzaakt door de bacterie Moraxella bovis, die door vliegen wordt overgebracht. ’s Zomers zijn er veel vliegen en deze zijn vaak terug te vinden rond de ogen van dieren want ze voeden zich met oogsecreties, en daarbij kunnen ze dan dus de bacterie overbrengen. Runderen kunnen IBK ook opdoen door zagelingen of stof waar de bacterie is in terug te vinden. Aangezien houw infectieus is, kunnen runderen elkaar ook besmetten. De incubatieperiode bedraagt 2 à 3 dagen tot enkele weken. Het kan dus wel even duren vooraleer de bacterie volledig zijn ronde heeft gedaan.

De symptomen van houw lopen van knipperen met de ogen, tranenvloed en roodheid van de slijmvliezen tot ettervloei, witte vlekken op het oog, een beschadigd hoornvlies en zelfs blindheid. Het is dus belangrijk zo snel mogelijk tot behandeling over te gaan: oogzalf of droogzetter in het oog aanbrengen gedurende enkele dagen en eventueel het dier bijbehandelen met antibiotica. Preventief is vliegenbestrijding het belangrijkst. Dit doen wij bij alle runderen die op de weide gaan. Met houw aangetaste dieren kunnen ook best apart gezet worden, maar dit is niet altijd zo makkelijk.

Het kan even duren voor een oog terug hersteld is. Soms zal het niet meer of niet meer volledig goed komen, maar een rund kan gerust blind door het leven gaan. Horen en ruiken zijn belangrijkere zintuigen voor runderen. Al zien we natuurlijk liever koetjes die ons ook goed kunnen zien, dus er tijdig bij zijn is de boodschap!