Twee weken geleden hebben we moeten afscheid nemen van onze dierbare hond Milo. Half december werd hij plots ziek: 40 graden koorts, trillen en beven, niet meer kunnen stappen van de pijn en ellende. De eerste diagnose van longontsteking moest na een week worden bijgesteld naar kanker. Uiteindelijk is hij door medicatie nog een paar weken beter geweest maar de laatste week ging het snel achteruit. Hij at niet meer, had geen energie meer, had pijn… Het zijn geen fijne beslissingen maar wel noodzakelijke: we lieten onze lieve vriend Milo inslapen.

Ik koos ervoor om niet bij de euthanasie aanwezig te zijn. Ik ben veel “gewoon” want ik zie regelmatig gestorven dieren: een dood geboren kalf, een koe die gestorven is… Maar een dier echt zien sterven, daar heb ik het erg moeilijk mee. Ik sta daar liever niet op te kijken.

Soms moet het echter wel. Zo herinner ik me een jong beestje, Naïs, die haar poot gebroken had. Ik schreef er eerder kort over in Een geluk bij een ongeluk, 5 jaar geleden. Een open beenbreuk, waarbij de kans op genezing heel klein is omdat de infectiedruk te hoog is. Moeder en vader waren niet thuis, alleen zus Sofie. Ik belde de veearts, met moeite m’n tranen nog onder bedwang houdend. Ik wist al hoe laat het was. Het zag er ook afschuwelijk uit, dat been was echt volledig af en stak zo uit. Naïs was moedig, ze probeerde er op te staan… maar dat ging niet, dat been knakte door. Veeartse Karlien vertelde me dat we haar alleen maar konden euthanaseren. Ik probeerde me sterk te houden maar de tranen kwamen er toch door. Zo jong, zo’n stom accident, zo oneerlijk. Het leven kan hard zijn. Het inslapen op zich ging snel en pijnloos. Daarna volgt dan nog de klus om het dier uit de stal te halen. Met kettingen of touwen rond de poten aan de verreiker opheffen en buitenrijden. Naar de ophaalplaats van Rendac, het bedrijf dat kadavers ophaalt en verwerkt.

In het bericht Bloed, zweet en tranen deelde ik ook enkele emotionele verhalen over afscheid nemen van koeien. Wanneer een koe niet meer recht kan, door een verlamming, breuk of wat dan ook, kan en mag ze niet naar het slachthuis. De enige manier waarop het mag, is om een noodslacht uit te voeren. Dit hebben we in 2018 eens laten doen, bij ons Bronze. Als het van mij af hangt, blijft het bij die ene keer. Hier moest ik echt zo bij huilen. Voor mij was dit moeilijk om te moeten aanzien. M’n tranen vloeiden. Dan is het voor de veearts ook nog erger, want zij voeren de noodslacht uit. Het dier is op zich wel snel uit z’n lijden verlost want Bronze had haar dijbeen gebroken, had veel pijn en kon niet meer stappen. Nadien moeten we de draad weer oppikken, hoe hard het ook kan zijn, onze andere dieren staan te wachten.

Onze Milo was een goeie 11,5 jaar oud, niet zo heel oud voor een boerenfox – z’n moeder Dora, onze allereerste hond, werd 17! Maar Milo zag er wel al grijs en oud uit. Ik schreef over hem en zijn broer in Milo en Bavo zijn tien jaar! Ze zijn altijd bij ons, onze honden, zo ook tijdens het melken: kijk maar in het bericht 5 jaar melken met onze carrousel. Ik heb een hele hoop foto’s, heel wat prachtige herinneringen. Sommige verschenen eerder, zoals in Rood kalfje in de spotlight, Happy Christmas time! en onlangs nog Tisha en haar puppy’s. Hieronder geef ik er nog eens enkele mee. Hierboven een foto die ik me meteen herinner wanneer ik aan Milo (en Bavo) denk. Ik moest even zoeken, want deze foto dateert van 29 mei 2011. Bavo staat links op de foto, Milo ligt tegen me.

Op het einde van 2019 kregen we ook een tegenslag te verwerken. Haflinger Wulf stierf aan esdoornvergiftiging. Onze paarden lopen al een paar jaar op die weide met enkele bomen. We waren er niet echt bezorgd om geweest, hadden er niet echt bij stil gestaan. Nu moet Wulf echt té veel gegeten hebben, van de bladeren en de zaden (die typische helikopterkes) van die esdoornen. We probeerden hem nog te redden met medicatie. Verschillende soorten medicatie want het was eigenlijk niet meteen duidelijk wat Wulf juist had. De veearts dacht eerst aan hoefbevangenheid, maar die behandeling sloeg niet aan. Uit een bloedonderzoek bleek dan dat de waarden van de nieren abnormaal waren. Er werd een nierondersteunend product toegediend, om de nieren te helpen afvalstoffen en dergelijke uit het bloed te filteren. Het ging precies de goede kant op. We stopten met de medicatie. Wellicht te vroeg, maar dat weten we nu achteraf. Wulf stierf in de nacht van 26 op 27 december.

Het is erg, maar ik kan het plaatsen omdat ik weet dat we geprobeerd hebben hem te redden. Bij koeien is dat ook zo. Al twijfelen we uiteraard ook regelmatig aan onszelf: konden we dit niet nog gedaan hebben, hadden we dat niet beter zo gedaan… Achteraf kan je lessen trekken, maar soms moeten we gewoon aanvaarden dat het nu eenmaal eens slecht afloopt.

Wulf laat z’n maatje Junkie nu achter, al heeft hij nog vriendschap aan Vyo en Thea. Enkele mooie foto’s, deel ik hieronder, zij waren eerder gepost in Pretty horses. Ik heb in de zomer van 2016 ook een fijn filmpje van Wulf en Junkie gemaakt: Tochtje met de koets. Mooie herinneringen!

Ik heb er enkele weken over gedaan om dit bericht af te werken. Aan de ene kant omdat het toch wel over een gevoelig onderwerp gaat en ik het toch met de juiste woorden wil brengen. Ik heb soms wel wat schrik van reacties. Maar uiteindelijk, ik vertel ons persoonlijke verhaal, of het nu positief of negatief nieuws is, het mag allemaal gezegd zijn. Laat gerust weten wat jullie ervan vinden, of deel jullie persoonlijke belevenissen, ik hoor ze graag!

Aan de andere kant duurde het ook even omdat m’n hoofd er niet altijd naar stond. Momenteel lopen er ook op de boerderij een aantal zaken niet zoals het moet, of zoals we het willen. Zieke dieren, het houdt ons bezig. Vooral ook omdat ik dan maar zit te denken en denken hoe het te verbeteren of op te lossen. Er moeten soms keuzes gemaakt worden en dat is niet altijd makkelijk. Maar intussen enkele knopen doorgehakt en er terug met moed tegen aan! The only way is up!