Vorige keer schreef ik over Tijd, energie en inspiratie om te schrijven. De zomer zat vol met van alles en nog wat en vloog aan me voorbij. Toen het herfst werd, werd het snel donker en grijs. Berichten vanuit de sector waren, zijn ook donker en grijs. Net als bij vele andere (jonge) boeren zorgt dat ook bij mij voor heel wat twijfels en onzekerheden. De energie en inspiratie om te schrijven zijn ver te zoeken. Op m’n blog schreef ik vorig jaar een bericht over hoe we werken in team op onze boerderij. Dit herschreef ik een beetje voor een nieuw dagboek… Ik (her)schreef deze tekst half december 2021, het verscheen in Boer & Tuinder op 13 januari 2022.

M’n ouders Herman en Veerle boeren samen sinds ze trouwden in 1989. In 2000 verhuisden we naar onze huidige locatie, 5 km verderop in Maarkedal, in het hart van de Vlaamse Ardennen. In 2012 studeerde ik af en begon ik thuis te werken. De melkveestapel werd over de jaren heen langzaamaan uitgebreid, een jongveestal kwam erbij in 2008 en de oude melkveestal werd in 2013 en 2014 vervangen door een nieuwe melkveestal met melkcarrousel. Momenteel hebben we 160 melkkoeien en 120 stuks jongvee. Met ons 3 fulltime hebben we onze handen meer dan vol. In de oogstperiodes krijgen we bovendien gelukkig nog veel hulp van m’n zussen en familie. Het lijkt misschien alsof we maar gewoon wat moeten melken, kalfjes opfokken, dieren voederen en velden bewerken – al zijn die belangrijke werkzaamheden ook al een echte kunst op zich – maar boeren is veel meer dan dat.

Werken op een boerderij, werken op een melkveebedrijf is meer dan ooit een uitdaging. We zijn dan zogezegd wel zelfstandig en vrij, op de dag van vandaag moeten we aan heel wat eisen voldoen. We moeten in orde zijn met maatregelen betreffende hygiëne, milieu, klimaat, dierenwelzijn… Het zijn maar enkele woorden, maar ze houden heel veel in. Op een melkveebedrijf wordt om de drie jaar een grote audit gevoerd, waarover ik een paar jaar terug op m’n blog schreef in IKM, Codiplan en Vegaplan. Dit zijn lastenboeken die moeten worden nageleefd. Elke keer komen er wel meer regels bij. Ook het Mestactieplan (MAP) evolueert elke keer, vaak veel te snel. Sinds 2015 werden we ook geconfronteerd met het PAS-verhaal, de Programmatische Aanpak Stikstof. Op de dag van vandaag is het stikstofdossier erg actueel.

Ik vind het moeilijk om met alles mee te blijven. Theorie en praktijk liggen vaak ook mijlenver uit elkaar. Op alle vlakken moeten we meer inspanningen doen. Oké, iedereen moet z’n steentje bijdragen en dat zal de landbouw ook doen, dat doet de landbouw al. Maar ik heb het er vooral ook zeer moeilijk mee dat het heel wat investeringen vraagt, heel wat geld kost om met alle eisen en regels in orde te kunnen blijven. Dat terwijl we voor diezelfde kwaliteitsvolle melk al jaren toch maar ongeveer hetzelfde krijgen, of zelfs minder. We verdienen minder voor onze melk, terwijl we aan veel meer eisen moeten voldoen en er veel meer kosten in kruipen. Dat klopt toch niet? De laatste maanden is de prijs die we voor onze melk krijgen wel sinds lang niet zo hoog meer geweest, maar nu is alles ook duur om aan te kopen en vallen de kwaliteit van maïs en gras tegen, waardoor ook de melkproductie tegen valt.

Ik kan me opjagen in het feit dat wij als boer maar alles moeten ondergaan. Gelukkig ben ik niet alleen en zijn wij hier een goed team op de boerderij. Meer dan ooit moeten we de laatste tijd ons hart eens luchten bij elkaar. Meer dan ooit moeten we praten, discussiëren, zoeken naar hoe en wat… Het is zeker niet altijd makkelijk. Er worden wel eens woorden gewisseld en ruzies gemaakt. Met 3 is het nog heel anders dan met 2: ofwel 3 andere meningen, ofwel 2 tegen 1. Het is dus discussiëren, overwegen, bemiddelen, uitstellen, beslissen, terugkomen… Het is zoeken! Maar uiteindelijk ook altijd doorgaan. Samen doorgaan. Het is al veel gezegd geweest maar het is echt zo: het is omdat we een familiebedrijf zijn dat we sterk zijn. Ik vind het af en toe moeilijk om met m’n ouders samen te werken – een andere generatie – en omgekeerd zeker ook. Maar zij hebben jaren ervaring, temperen mij waar het moet, ik motiveer hen waar het moet, of omgekeerd… Samen bezitten we een wijsheid en een werkroutine die ons op z’n best doet zijn. Of toch goed doet zijn. Wij doen dat goed! Of dat proberen we toch. Het feit dat boerderijen familiebedrijven zijn, is een grote kracht. Daar worden wij voor geprezen door politiekers. Maar met lofzang zijn we niet veel meer, het is hoog tijd voor actie.