Wist je?

Bij een stier-vaars tweeling is het vaarskalfje meestal onvruchtbaar

IMG_9322
Stier-vaars tweeling – geboren 23 augustus 2015

Tijdens de dracht van een koe komen bij 90 % van de tweelingen de bloedbanen met elkaar in contact. Er worden dan dus bloedcellen uitgewisseld. Bij stier-stier of vaars-vaars tweelingen vormt dit geen enkel probleem. Bij stier-vaars tweelingen zal dit echter bij het vaarskalfje een verminderde vruchtbaarheid tot steriliteit veroorzaken. Dit onvruchtbaar vaarsje, dat geslachtskenmerken van beide geslachten zal bezitten, wordt een kween genoemd. Kwenen komen voor bij runderen, varkens, schapen en geiten.


Een cel is de allerkleinste eenheid waaruit alle organismen (zoals mensen en zoogdieren) zijn opgebouwd. Er bestaan verschillende soorten cellen met verschillende taken: bloedcellen, zenuwcellen, levercellen… Al de eukaryotische cellen – prokaryotische hebben geen kern – hebben ongeveer dezelfde opbouw: cytoplasma met organellen en een kern. Deze kern bevat de chromosomen en dit zijn de dragers van de genen of erffactoren.

In al hun cellen bezitten alle organismen van eenzelfde soort evenveel chromosomen: bij de mens zijn dit er 46 maar bij het rund zijn dit er 60. Deze komen telkens in paren voor: bij de mens spreken we van 23 chromosomenparen en bij het rund van 30. De twee chromosomen van een chromosomenpaar bevatten informatie voor dezelfde erffactoren.

Elk organisme bezit één paar chromosomen (bij de mens dus 1 van de 23, bij het rund 1 van de 30) dat verantwoordelijk is voor de bepaling van het geslacht. Deze worden de geslachtschromosomen genoemd. Ze worden aangeduid met X en Y. Bij zoogdieren – bij vogels is dit omgekeerd – bezitten de vrouwelijke twee gelijke X-chromosomen (XX) en de mannelijke één X- en één Y-chromosoom (XY). Bij de voortplanting splitsen chromosomenparen zich op maar door versmelting van zaad- en eicel worden er weer paren gevormd. Het vrouwtje levert dus altijd een X-chromosoom, het mannetje ofwel een X- ofwel een Y-chromosoom. Het mannetje is met andere woorden verantwoordelijk voor het geslacht.

Bij stier-vaars tweelingen zal bij het vaarskalfje (normaal XX) aan de hand van bloedonderzoek echter in de meeste gevallen ook Y-chromosoom kunnen aangetoond worden. Er wordt gesproken van XX/XY chimerisme: cellen met verschillende genetische achtergronden komen voor in één enkel individu.


De meeste rundveehouders laten het vaarsje van de stier-vaars tweeling niet onderzoeken maar deze verlaat, zoals alle stiertjes, na twee weken het bedrijf.

UPDATE: In oktober 2018 lieten we een bloedonderzoek uitvoeren. Het bleek om een echt vaarsje te gaan!

8 gedachtes over “Bij een stier-vaars tweeling is het vaarskalfje meestal onvruchtbaar

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s