Gisterennamiddag stonden twee hoogdrachtige koeien in de afkalfbox heen en weer te trappelen, vaak met de staart omhoog. We zagen dus dat ze zich aan het klaarmaken waren om te kalven. Rond 19 uur was het eerste kalfje geboren: een tweede dochter voor Cutie, een zusje voor Chynna – enkele maanden terug het kalfje met de opgelopen pens. De andere koe, Lucie, had om 21 uur nog niet gekalfd. Vader voelde eens, wat wordt aangeraden als het klaarmaken te lang duurt (meer dan 6 uur), en stelde vast dat het kalf verkeerd zat. Hij probeerde het kalf op zijn plek te krijgen maar dat lukte niet. De veearts, dit keer Hannes van DAP ’t Perlinck, slaagde er ook niet in en dus werd het een keizersnede. Hannes werd held van de dag, lees en zie verder waarom.

Een keizersnede bij het Belgisch-Witblauw ras, een vleesveeras, wordt standaard gedaan omdat de kalveren te groot zijn (dubbelgespierde schouder) en niet door het nauwe geboortekanaal geraken. Bij melkvee, bij het Holstein-Friesian ras, is een keizersnede uitzonderlijk want meestal kalven ze zonder problemen alleen. Vaarzen, runderen die voor het eerst moeten kalven, houden we wel goed in de gaten. We helpen waar het nodig is. In februari hadden we nog een heel zware kalving, omdat het ging om een misvormd geaborteerd kalf door het Schmallenbergvirus.

Maar gisterenavond was het dus na heel wat jaren tijd voor de uitzondering. Held van de dag werd veearts Hannes: hij voerde de keizersnede excellent uit en bracht het kalf levend en wel ter wereld! Het was een stiertje, of beter gezegd een grote, mooie stier. Het was wel tijd dat hij eruit was want hij had al in de baarmoeder gemest. Dit is te zien aan zijn geel-bruine kleur.

Stap voor stap toon ik nu enkele foto’s, met wat uitleg. Om te beginnen wordt de koe ruim en mooi gewassen en geschoren met een scheermesje, op de plaats waar de keizersnede zal worden uitgevoerd: telkens de linkerzijde. De veearts zelf heeft trouwens een propere kiel aan en wast zijn handen grondig, om ze vervolgens te ontsmetten. Het operatiemateriaal is ook allemaal steriel. De koe wordt plaatselijk verdoofd, niet volledig want de keizersnede wordt staand uitgevoerd omdat dit zo beter en gemakkelijker is.

Wanneer het operatiegebied dan goed gewassen en ontsmet is met jodiumtinctuur, kan de veearts beginnen snijden. Met een scalpel worden eerst de huid en spieren open gesneden, daarna ook het buikvlies.

Vervolgens komt de baarmoeder met het kalf tevoorschijn. De veearts bekijkt het goed en draait de baarmoeder met het kalf naar hoe het opensnijden en uithalen het best zal lukken. Hij moet opletten dat hij nu bij het snijden het kalf niet raakt.

Eenmaal de baarmoeder voorzichtig is opengesneden, komen de placenta en de poten van het kalf snel naar buiten. Hier is goed te zien dat het kalf al geel-bruin ziet. Hoog tijd om hem eruit te halen!

Er wordt een ketting aan de poten gedaan en zo trekt iemand aan de poten, terwijl de veearts het kalf zal vastnemen en het zo uit de (baar)moeder zal halen. Lachende gezichten zijn al te zien…

Het kalf wordt opzij gelegd en gecontroleerd. Het stiertje reageerde meteen! Zijn navel werd ontsmet met jodiumtinctuur. Terwijl de veearts bezig was met dichthechten, werd deze flinke jongen naar zijn eenlingbox in de kalverruimte gebracht. Daar kreeg hij biest, de eerste belangrijke stap van de kalveropfok.

Het dichthechten begint bij de baarmoeder, met oplosbare draad. De placenta werd eerst een stuk afgesneden maar voor het grootste deel teruggestoken. Deze komt normaal gezien een paar uur later af via de vagina. We spreken van de nageboorte.

Na de baarmoeder volgen terug het buikvlies, de spieren en de huid. Alles werd mooi toe gehecht en waar nodig werd er antibiotica ingebracht, bijvoorbeeld in de buikholte.

Er wordt ten laatste een ontsmettende spray op de hechting aangebracht. De koe ziet er goed uit en zal hier nu normaal niet van af zien. Zowel het kalf als de koe zijn hier gered!

---

Hannes is met dit bericht de laatste van de vier veeartsen van DAP ’t Perlinck die in beeld komt. Eerdere berichten waar de andere veeartsen in actie te zien waren: Jan bij kalveren onthoornen, Karlien bij vaccineren tegen BVD en Jeroen bij bloedafname voor IBR en paratbc.