In januari vertelde ik dat ik af en toe zou schrijven over bepaalde koesignalen. Er valt namelijk veel te zien, horen en voelen bij koeien en deze weetjes zijn erg interessant. Toen had ik het over de bronst of tochtigheid. Dat was een vrolijk blogbericht want tocht brengt veel leven in de stal en dat wil zeggen dat de koeien gezond en wel zijn. Vandaag gaat het bericht minder levendig zijn: ik ga enkele koesignalen toelichten die erop wijzen dat de koe ziek is. Het gaat om verschillende signalen en het kan dan ook om verschillende ziekten gaan – maar het is niet zo dat één signaal één bepaalde ziekte wil zeggen. Als melkveehouder is het belangrijk zo snel mogelijk op te merken dat er iets mis is met een koe, zodat deze zo snel mogelijk kan onderzocht en behandeld worden. Hieronder vertel ik over vijf signalen en eigenlijk zijn het vijf onderdelen van de koe, deze vertellen heel veel.
De pens
De pens van een gezonde koe, aan de linkerkant van haar buik, is goed gevuld want ze eet veel. Een koe zal per dag zo’n 6 uur eten in 10 à 12 beurten van 30 à 35 minuten. Je kan goed zien dat de pens gevuld is want haar buik moet mooi rond zijn, er mag geen “gat” zijn. Wanneer er wel een “gat” is, heeft de koe niet of niet veel gegeten want ze voelt zich niet goed en heeft geen zin in voeder. Je kan ook voelen of de pens nog werkt door je vuist in de pens te drukken. Bij een gezonde koe voel je de pens ongeveer 10 keer per 5 minuten samentrekken. Je kan ook luisteren naar de pens want wanneer ze werkt, maakt dit geluiden.
Wanneer de pens werkt, zal er ook voeder terug naar de mond komen en zal de koe herkauwen. Een koe herkauwt zo’n 10 uur per dag en doet dit al liggend. Per hap zal ze zo’n 50 tot 70 keer moeten herkauwen.
De longen
Een gezonde koe ademt 10 tot 30 keer per minuut. Wanneer dit meer is, wanneer ze als het ware “aan het pompen’” is, dan heeft ze pijn of koorts. Bij het luisteren naar de longen, kan er ook geruis te horen zijn, dit wijst op een longontsteking. In de zomer ademen koeien vaak sneller want ze hebben dan hittestress.
De oren
De oren van een gezonde koe hebben warm en zien er ook goed, vrolijk uit. Wanneer een koe koude oren heeft, is dit geen goed teken. De oren kunnen dan ook “afhangen”: ze ziet er echt ongelukkig uit.
De ogen
De ogen van een gezonde koe zijn alert en zien elke beweging. Koeien kijken altijd rond want ze slapen maar zo’n 20 minuten per dag – maar ze liggen in totaal wel 14 uur per dag neer. Een zieke koe kijkt sip en haar ogen zitten dieper dan gewoonlijk.
Het haar
Het haar of de vacht van een koe moet blinken. Wanneer ze er dof uit ziet, dan is ze niet in haar nopjes. Wanneer het haar echt recht staat, dan is ze doodziek.
Van bovenstaande foto’s toonden er enkele duidelijk meerdere signalen. Dat is logisch want een zieke koe is niet gelukkig en kan er dan ook niet gelukkig uit zien. Alle koeien die hierboven in beeld kwamen, waren ziek door mycotoxinen.
De avonturen van een boerenmeid 
3 gedachtes over “Koesignalen – Ziekte”