Ik had de eer om het eerste dagboek van Boer&Tuinder voor het jaar 2024 te mogen aanleveren. Het werd een bericht met hoop op een beter jaar. Het was een vervolg op m’n vorige: Harde tijden. Het is intussen trouwens m’n vierde jaar dat ik dagboekschrijver ben!

Na het verschijnen van m’n vorige dagboek kreeg ik wel enkele reacties dat het een aangrijpende tekst was. Ik heb dan gedacht bij mezelf, heb ik het nu te direct en aangrijpend geschreven? Maar ik kon eigenlijk niet anders dan het zo schrijven. Het ging niet goed op de boerderij en dat werkte op mij, ik moest dat niet verbloemen. Op sociale media zie je veel foto’s van familie, vrienden of kennissen verschijnen, altijd met een grote lach of met indrukwekkende verhalen bij. Inderdaad, dat lezen we graag, en ook ik schrijf dat liever. Maar als het eens minder gaat, moeten we dat ook eens beschrijven. Al is dat moeilijk om schrijven. We moeten het zeggen zoals het is. Gewoon al om te tonen dat het niet altijd rozengeur en maneschijn is.

Nu we een tijdje later zijn (13 december), kan ik alles wel al wat beter plaatsen. Of loslaten. Al blijft het toch te veel uitval. We hadden tot begin november al 17 koeien die waren gestorven in 2023. De week nadat ik die aangrijpende tekst schreef, was het trouwens weer van dat: bij het verzamelen van de koeien om te beginnen melken, kwamen we op een koe die niet meer recht kon. Ze lag half uit het ligbed, en nadat we haar op de roosters hadden getrokken, klauterde ze vooruit maar recht kwam ze niet. We zagen niet echt dat er een andere koe op haar was gesprongen en ze haar zo had pijn gedaan, dus vonden we het wel verdacht. We wisten wel dat ze op een paar weken tijd enkele liters gezakt was in de melk, maar dat ze daardoor neer zou gaan, dat dachten we niet. We verhuisden ze met de verreiker naar een strobox. De dag nadien lag ze nog steeds plat en het zag er niet goed uit. De veearts kwam erbij: de koe werd geëuthanaseerd en om meer te weten, liet hij een autopsie uitvoeren. Ze bleek een fractie aan het bekken te hebben en meerdere maagzweren. Conclusie: de koe was verzwakt door de maagzweren en zal dan toch besprongen zijn geweest door een andere koe. Alweer een spijtig voorval dus.

Intussen is “de rust” nu toch terug gekeerd in de stal: we hebben enkele weken zonder accidenten bij de koeien gehad en ook de drukke periode van kalvingen is achter de rug. Veel kalvingen betekent zowel veel drukte bij de kalfjes als bij de koeien. De eerstekalfskoeien moeten leren hoe alles er aan toe gaat in de stal, ze moeten het melken leren, en dat vraagt tijd en geduld van ons. We waren blij dat we eens 11 dagen zonder kalving hadden begin december! Even geen verse koeien of verse kalfjes.

Intussen is het wel nog steeds niet gestopt met regenen. Ik heb, zoals velen, nood aan zonne-energie. Maar meer klagen daarover mag ik niet doen. Wij zitten nog bij “de goeie”: onze vruchten zijn van het land. Heel wat boeren hun aardappelen zijn verdronken, of kregen ook enkele nachten vorst. Op een paar dagen tijd ging het van de herfst naar de winter en dan terug naar de herfst. Het is een vreemd en slecht jaar. Heel het jaar al is het wisselvallig. Zoeken naar de momenten om werk op het veld gedaan te krijgen. Veel stress en zorgen voor de landbouwers.

Dan blijft er ook nog die onzekerheid rond het stikstofakkoord. Het is er ja. Maar veel duidelijkheid is er nog niet. Veel versoepelingen werden er precies ook niet doorgevoerd. De landbouw blijft te zwaar gestraft voor iets waar niet eens van bewezen is dat wij er zo’n groot aandeel in hebben. Het blijft een bittere pil om te slikken. Ook dat weegt allemaal op mij. Op vele boeren, jong en oud. We mogen niet zagen, we mogen ons hoofd niet laten hangen, wordt dan gezegd, maar je zou toch voor minder.

In de landbouw is 2023 dus echt wel een jaar om snel te vergeten. We kunnen alleen maar hopen dat 2024 beter wordt. Een jaar met veel zon, maar toch ook genoeg regen. Een jaar met veel plezier en weinig verdriet. Een jaar met van alles wat, met mate.